Azospermi nedir?
Baba adaylarında görülen ve bebek sahibi olmayı engelleyen faktörler arasında yer alır. Azospermi, doğuştan genetik yapılanma ya da geçirilmiş herhangi bir rahatsızlıktan dolayı erkeklerde sperm bulunamama durumudur. Kimi erkekte hiç sperm hücresi bulunamazken, kimilerinde kalite ve sayı bakımında yetersiz bulunan sperm hücreleri, döllemeyi sağlayabilecek yeterliliğe sahip olmamaktadır.
Bazı erkeklerde ise, vücudun sperm üretilmesine rağmen yine bir takım nedenlerden dolayı bu hücrelerin dışarıya çıkmasına engel olmaktadır. Tüm bu olguların bir araya gelmesi yani Azospermi durumu nedeni ile normal yollardan çocuk sahibi olma imkânı olmamaktadır. Tüp bebek tedavi yöntemleri de bu doğrultuda karşımıza çıkmakta ve başarılı doğumlarla kendini kanıtlayarak çiftlere umut vadetmektedir.
Tüp bebek tedavisinde azospermi
Tüp bebek tedavi yöntemleri, normal yollardan çocuk sahibi olamayan çiftlerin üreme hücrelerini uygun laboratuvar şartları altında bir araya getirilerek kaliteli embriyoların oluşumunu destekleyen ve gebeliği sağlayan yardımcı üreme yöntemleridir.
Tüp bebek tedavilerine yönelen çiftlerin çocuk sahibi olamama nedenleri kısırlık adı altında tek bir çatıda toplanmaktadır. Kısırlığı tanımlayacak olursak; Bir yılı aşkın süredir düzenli cinsel hayatları olmalarına rağmen çocuk sahibi olamama ya da olup da düşükle sonuçlanan durumların yaşanmasına kısırlık denir. Kısırlık günümüzde bir sorun değil hastalık olarak tanımlanmaktadır. Belli bir cinsiyete mensup olmadığı gibi, kadında ve erkekte görülebilir. Önemli olan kısırlığa neden olan faktörlerin belirlenmesi ve buna bağlı olarak tedavi yöntemlerinin izlenmesidir.
Erkeğe ait olan sorunlar daha net ve çözümlenebilirken, kadına ait sorunlar daha karışık ve kapsamlıdır. Kadında görülen problemlerin tespiti için türlü testlere tabi tutulur. Erkeğe ait problemler sadece sperm bozukluğu ve yokluğu gibi daha net elde edilen bilgiler olduğu için tespit edilmesi ve tedavisi mümkün olabilmektedir. Ama her iki durumda aşılması gereken en önemli konudur. Erkeğe ait kısırlık sorunlarının en net hali azospermi durumudur. Bu durum iki çeşit olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Erkeğin hiçbir şekilde sperm üretiminin olmaması,
- Sperm üretiminin olmasına rağmen, dışarıya çıkışının mümkün olmamasıdır.
Tüp bebek tedavi yöntemleri azosperminin bu durumlarının neden olabileceği faktörler incelenerek, kadın doğum uzmanı ve üroloji uzmanının iş birliği içerisinde yürütebileceği ve tüp bebek tedavisi için gerekli yöntemlerin uygulanmasıyla başarılı bir şekilde sonuçlanmasını amaçlamaktadır.
Azospermi ve kısırlık nedenleri
Erkeklerde kısırlık hastalığı çok farklı nedenlerden dolayı meydana gelebilir. İltihaba bağlı hastalıklar, genetik sorunlar, daha önce geçirilmiş cerrahi işlemler, doğum esnasında ortaya çıkan anormallikler, hormona bağlı hastalıklar ve kimyasal faktörler en sık gözlenen etkenlerdir.
Sperm üretim bozuklukları
Sperm sayısının düşük, hareketlerinin zayıf ve spermde şekil bozukluğu olması doğal yolla gebelik elde edilmesini zorlaştırır. Hatta bazen imkânsız hale getirebilir. Sperm üretimini ve olgunlaşmasını etkileyen pek çok faktör vardır.
Varikosel
Testisin toplardamarlarında meydana gelen anormal gelişmelerdir. Varikosel ısı artışına neden olarak sperm üretimi ve hareketliliği bozabilir.
Enfeksiyonlar
Ergenlikte veya erişkin dönemde geçirilen kabakulak testislerde de orşite sebep olabilir. Bu durum sperm üretimini bozarak, azospermi durumunu ortaya çıkarır.
İnmemiş testis
Erkek çocukta doğumda testisler kanal içinden yerlerine inmiş olmalıdır. Doğum sonrası 1 yaşa kadar testisler torbalarına inmezse cerrahi ile yerlerine indirilmelidir. Aksi halde karınlarında ve testis kanalında kalan testisler ısıya maruz kalacağından sperm üretimi geri dönüşümsüz olarak bozulabilir ve bu durum testis kanserine de zemin hazırlar.
Çevresel toksinler
Kanser tedavisi için kullanılan ilaç ve ışın tedavileri testiste sperm ana hücrelerinde hasara neden olarak sperm üretimi bozabilirler. Bu durum tedavi öncesi hastaya açıklanarak spermlerin dondurularak saklanması önerilmelidir.
İlaç kullanımı ve alışkanlıklar
Beyin sapını etkileyerek erkeklik hormonlarının üretimini ve dengesini bozan durumlar, karaciğer ve böbrek hastalıkları, geçirilen ateşli hastalıklar, hormon üretimini etkileyen ilaçlar, alkol, sigara ve uyuşturucu kullanımı, çok sıcak ortamlarda bulunmak, kimyasal madde ve radyasyon maruz kalmak sperm üretimini bozabilir.
Genetik bozukluklar
Menisinde hiç sperm olmayan veya 5 milyondan az sperm bulunan erkekte genetik bozukluk olabilir. Bu durumda kromozom tayini ve Y kromozomunda mikrodelesyon taraması yapılması uygundur. Bu bozukluklar Y kromozomu yoluyla erkek çocuğa genetik geçiş gösterecek ve erkek çocuk ileride aynı sorunla karşılaşabilecektir. Bu gibi durumlarda PGT uygulamaları yardımcı olabilir.
Sperm kanallarına ait bozukluklar
Spermin üretim yeri olan testislerden dışarı çıkmasını engelleyen tıkanıklıklar kısırlık nedeni olabilmektedir. Bu kanallar doğuştan gelişmemiş olabilir veya geçirilmiş enfeksiyon ve cerrahi operasyonlara bağlı olarak sonradan tıkanabilir. Sinir sistemi hastalıkları, şeker hastalığı, prostat, idrar kesesi ve kanalına ait geçirilmiş operasyonlar meninin dışarı atılamayıp idrar kesesine geri kaçmasına neden olarak kısırlığa neden olabilirler.
Azospermi tedavisi
Kısırlık tedavilerinde öncelikle basit ve sebebe yönelik tedaviler uygulanmaktadır. Tüp bebek tedavi yöntemlerinde erkeğin laboratuvar ortamında hazırlanan spermlerinin jinekolog tarafından kadının rahim içine, aşılama dediğimiz yöntem ile gerçekleştirilebilir.
Durumu ağır olan erkeklerde mikroenjeksiyon yöntemi uygulamasıyla son çare olarak devreye girebilmektedir. Ve genellikle bu tedavi sayesinde günümüzde çocuk sahibi olan birçok çift bulunmaktadır. Tam olarak kısırlık durumunun çözülemediği hastalar nadir olsa da saydığımız faktörler çerçevesinde tedavisi mümkün olmaktadır.
Genel olarak ülkemizde kısırlık tedavileri ileri teknoloji sayesinde ileri tetkik ve tedaviler uygulanmaktadır. Mikro cerrahi, endoskopi ve ilaç tedavileri sayesinde birçok çift tüp bebek tedavilerine gerek kalmadan çocuk sahibi olabilmektedir.
Size nasıl yardımcı olabilirim?